Phát triển vượt trội về mặt ngôn ngữ, tính toán, con số khi 2 tuổi có thể nói làu làu tiếng Anh, đọc sách báo tiếng Việt, tính nhẩm siêu nhanh những phép tính phức tạp… những đứa trẻ 2, 3 tuổi đó thường được gia đình, người thân, thầy cô giáo nhầm lẫn là… “thần đồng”.
Phát triển vượt trội về mặt ngôn ngữ, tính toán, con số khi 2 tuổi có thể nói làu làu tiếng Anh, đọc sách báo tiếng Việt, tính nhẩm siêu nhanh những phép tính phức tạp… những đứa trẻ 2, 3 tuổi đó thường được gia đình, người thân, thầy cô giáo nhầm lẫn là… “thần đồng”. Tuy nhiên, theo chuyên gia y tế, bên cạnh yếu tố vượt trội đó cần phải nhìn nhận trẻ một cách toàn diện những kỹ năng như vận động, giao tiếp, tiếp thu, nhận thức… có phát triển bình thường hay không?
BS Quyên (thứ hai từ trái sang) đang thăm khám 1 ca trẻ rối loạn ngôn ngữ
Nếu không bình thường, rất có thể trẻ đang mắc hội chứng rối loạn ngôn ngữ, trì trệ ngôn ngữ là một trong những đặc điểm của trẻ rối loạn tự kỷ mà cho đến nay, y học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân thật sự. Trẻ cần được can thiệp kịp thời để hòa nhập với cộng đồng.
Tưởng con là “thần đồng”
Gia đình chị Thu Hương (ngụ Q.5) luôn cảm thấy “hãnh diện” với bạn bè vì bé N.V.T (2,5 tuổi) con chị dù hoàn toàn không được dạy về tiếng Anh nhưng lại có thể nói tiếng Anh một cách thành thạo, đọc được báo tiếng Việt và thậm chí đếm được các con số từ 1 đến 100 bằng cả tiếng Anh, Việt và Nga.
Mọi việc chỉ phát sinh khi bé đi mẫu giáo, bé không hề tiếp xúc và giao tiếp với cô giáo, bạn bè mà chỉ lầm bầm nói tiếng Anh một mình. Thậm chí, khi về nhà bé cũng không có nhu cầu trò chuyện với ba mẹ, không hiểu ba mẹ nói gì. Chỉ đến khi ba mẹ nói chuyện bằng tiếng Anh bé mới có thể “đoái hoài” chút nhưng lại không nhìn trực diện vào cha mẹ.
Tại Phòng khám ĐHYK (Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch), sau khi kiểm tra các mốc phát triển tại thời điểm của bé, nhận thấy sự “bất bình thường” trong giao tiếp và tiếp xúc của bé, các BS đã kết luận, trường hợp của bé hoàn toàn không phải là thần đồng mà chỉ là rối loạn ngôn ngữ, trì trệ ngôn ngữ.
“Ngày càng nhiều trẻ mắc phải hội chứng này. Đây là một đặc điểm của trẻ rối loạn tự kỷ. Với các biểu hiện như trẻ có khả năng vượt trội về mặt ngôn ngữ hay tính toán, con số nhưng lại hạn chế, chậm, khó khăn trong giao tiếp hoặc không giao tiếp với người xung quanh nên cha mẹ thường nhầm lẫn rằng trẻ là thần đồng”, BS Hoàng Văn Quyên (giảng viên âm ngữ trị liệu, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) chia sẻ.
BS Quyên cho biết, có những trường hợp, trẻ mới 4 tuổi nhưng nói tiếng Anh cực kỳ giỏi, như một đứa trẻ nước ngoài. Có những trẻ mới 3, 4 tuổi nhưng tính toán cực kỳ nhanh, chỉ cần đưa ra một phép tính phức tạp bất kỳ, lập tức trẻ sẽ tính nhẩm ra kết quả. “Tuy nhiên, các trẻ này lại gặp vấn đề về giao tiếp, tương tác, đặc biệt là giao tiếp bằng mắt thường sợ nhìn trực tiếp vào người đối diện mà thường cụp mắt xuống”.
“Với những khả năng vượt trội này, chỉ là trẻ copy, sao chép một cách máy móc về ngôn ngữ, con số chứ không thực chất giao tiếp được, không giao tiếp bằng lời. Trẻ chỉ có thể hiểu những điều rất đơn giản. Nếu đưa vào trẻ những điều phức tạp là trẻ sẽ ngay lập tức không thể tiếp thu được”, BS Quyên nhấn mạnh.
Không can thiệp, khó hòa nhập
Theo BS Quyên, rối loạn ngôn ngữ ở trẻ thường gặp nhất ở độ tuổi từ 2 đến 6 tuổi, đặc biệt nhất là thường gặp ở trẻ 4 tuổi.
“Khi cha mẹ bé chia sẻ về tiền sử bệnh thì một điểm chung dễ dàng nhận thấy ở những bé mắc hội chứng này là bé được tiếp xúc quá sớm và quá nhiều với công nghệ như điện thoại, máy tính bảng. Cha mẹ thường bận bịu công việc, giao phó trẻ cho người giúp việc, ông bà chăm bé và đặc biệt là cho bé làm bạn với công nghệ thông tin”, BS Quyên chỉ ra.
Để có thể hạn chế và phòng ngừa nguy cơ trẻ mắc rối loạn ngôn ngữ, BS Quyên khuyên các bậc phụ huynh nên trò chuyện với con nhiều hơn, cho con giao tiếp, tiếp xúc với môi trường xung quanh, chăm sóc trẻ về mặt giao tiếp, tương tác. Nhất là hạn chế cho trẻ sử dụng đồ công nghệ quá sớm và quá nhiều.
Tuy nhiên, BS Quyên cũng cho rằng, việc trẻ tiếp xúc quá sớm, quá nhiều với công nghệ thông tin lại chưa phải là nguyên nhân dẫn trẻ đến rối loạn ngôn ngữ mà chỉ là nguy cơ để trẻ mắc phải. Cho đến nay, khoa học vẫn chưa tìm ra được lời giải nào cho nguyên nhân của hội chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ.
“Độ tuổi vàng” để can thiệp kịp thời hội chứng này, BS Quyên cho biết là dưới 6 tuổi, thậm chí phát hiện càng sớm thì khả năng phục hồi của trẻ càng nhanh, cha mẹ có thể tự giúp con phục hồi được. Khi trẻ trên 6 tuổi thì việc can thiệp rất khó khăn vì lúc này não trẻ đã hình thành những thói quen như thế. “Phát hiện sớm thì chỉ mất khoảng 1 năm là trẻ có thể hòa nhập bình thường. Còn muộn thì phải trên 1 năm thậm chí là lâu hơn”.
Quá trình điều trị với những trẻ mắc rối loạn ngôn ngữ sẽ không dùng thuốc mà chỉ là những phương pháp, chiến lược, kỹ thuật hỗ trợ trẻ những kỹ năng mà trẻ còn yếu kém. Lợi dụng về những điểm mạnh và khả năng vượt trội của trẻ để điều trị cho trẻ: sử dụng con số đưa chữ vào cho trẻ, sử dụng các bài thơ, tấm thẻ lồng ghép kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
“Nếu không được can thiệp kịp thời hoặc không can thiệp, trẻ sẽ gặp khó khăn trong việc giao tiếp, hòa nhập, kết bạn. Khi đi học, trẻ sẽ gặp trục trặc về môn tiếng Việt. Lâu dần trẻ sẽ tự thu mình lại. Còn nếu can thiệp kịp thời, sẽ tạo cơ hội phát triển tiềm năng của trẻ”.
Nguồn: Steps Special School
Tham khảo:
Mô hình giáo dục chuyên biệt cho trẻ tự kỷ
Nguyên tắc căn bản khi dạy trẻ học nói
Lời khuyên cho cha me có con bị rối loạn
Mô hình giáo dục chuyên biệt cho trẻ tự kỷ
-------------------------------------------------------------------------------
Mọi thông tin cũng như thắc mắc về chương trình học cho các bé, ba mẹ thể có ttham khảo tại thông tin dưới đây:
Học viện giáo dục hòa nhập Edison ( https://edison.hoanhap.edu.vn/ )
Address: 196/143 Trường Chinh, Quán Ngữ, Kiến An, Hải Phòng, Vietnam
Phone: 022 536 1111 - 0833 319 119
Email: info@edison.hoanhap.edu.vn
Website: https://edison.hoanhap.edu.vn/
Với một đứa trẻ bị tăng động giảm chú ý, việc học tập không phải là dễ dàng vì chúng rất khó để ngồi yên hay tập trung nghe giảng. Chưa kể, tại lớp học, trẻ có rất nhiều giờ luyện tập các kỹ năng. Sau giờ học đôi khi có thêm bài tập về nhà,… tất cả chỉ khiến một ngày của đứa trẻ trở nên tồi tệ hơn mà thôi.
Giai đoạn trẻ bước vào độ tuổi đi học là giai đoạn khó khăn nhất với bất kỳ đứa trẻ nào. Lúc này, trẻ dành nhiều thời gian hơn cho các hoạt động bên ngoài gia đình, có nhiều mối quan tâm hơn, nhiều người cần tương tác hơn,…vv. Với một đứa trẻ tự kỷ, việc này là không hề dễ dàng, do hạn chế của chúng trong giao tiếp xã hội, nguy cơ lo lắng thái quá và stress trẻ gặp phải khá cao, ảnh hưởng đến việc học tập, sinh hoạt bình thường của trẻ.
Trẻ tự kỷ thường rất nhạy cảm với các yếu tố tác động như âm thanh, ánh sáng, tác động xúc giác (đụng chạm cơ thể),…vv. Trẻ tự kỷ cũng rất dễ mất bình tĩnh khi đối mặt với những thay đổi, những điều trẻ cảm thấy xa lạ hay khó chịu từ các đồ vật, con người và hoạt động thường ngày. Những cảm xúc tiêu cực có thể khiến trẻ tự kỷ càng khó kiểm soát hành vi, suy nghĩ hơn nữa, chúng có thể sẽ trở nên kích động, la hét, đập phá, gây nguy hiểm cho chính mình và người xung quanh.
những người khiếm thính, khiếm thị, mắc các khuyết tật cơ thể hoặc thua kém về trí tuệ,…vv. Khi giao tiếp với họ cần tránh làm tổn thương, hay không được có ý xúc phạm, cần luôn thể hiện sự tôn trọng và quan tâm đúng mực. Đặc biệt là với trẻ em bị các khiếm khuyết, chúng có thể rất nhạy cảm. Để có được những cuộc giao tiếp hiệu quả với những đứa trẻ đặc biệt, cần lưu ý một số điểm sau đây:
Dù áp dụng phương pháp nào, thì cũng cần theo dõi, đánh giá đều đặn. Việc chữa trị cho trẻ giống như thực hiện một kế hoạch, cần có chiến lược rõ ràng, thời gian để thực hiện và định kỳ đo lường kết quả để điều chỉnh. Việc chữa trị là một quá trình dài và nhiều khó khăn, cần sự nỗ lực từ cả phía trẻ mắc bệnh lẫn cha mẹ/người chăm sóc. Hãy kiên trì với việc điều trị dù kết quả có thể đến chậm.
người ta có thể thiết kế các phương pháp trị liệu bằng tác động đến não bộ của trẻ để cải thiện tình trạng tăng động và giảm chú ý. Một trong số đó là thiết lập chế độ ăn giúp cơ thể sản sinh ổn định lượng Dopamine cần thiết – phương pháp này có tác động tích cực đến việc cải thiện khả năng tập trung cho trẻ tăng động giảm chú ý:
Bài viết này muốn giới thiệu đến bạn, một phương pháp tưởng chừng “vô lý”, “không thể”, nhưng đã được các nhà khoa học Úc chứng minh là mang lại lợi ích tốt cho tình trạng của trẻ tự kỷ. Và phương pháp đó là: Cho trẻ tự kỷ chơi với thú cưng.
Việc chuẩn đoán tự kỷ nên được thực hiện bởi các sĩ chuyên khoa, thông qua một loạt các hoạt động, các quan sát và các bài kiểm tra được thiết kế dành riêng để thăm dò và chuẩn đoán có độ chính xác cao. Đồng thời, cũng dựa trên thông tin về triệu chứng được cung cấp bởi cha mẹ/ người chăm sóc trẻ để có kết luận chính xác nhất
Vậy, “Hiếu động” và “Tăng động” khác nhau như thế nào? Làm thế nào để nhận biết con đang hiếu động hay bị tăng động giảm chú ý?
Tăng động giảm chú ý hay Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) là một chứng rối loạn tâm lý rất thường gặp ở trẻ em. Tỉ lệ trẻ mắc phải là 3-6%. Biểu hiện bất thường của tăng động giảm chú ý chỉ được nhận thấy rõ rệt nhất vào giai đoạn trẻ từ 4-7 tuổi, giai đoạn trẻ đến trường.
Hội chứng tự kỷ ở trẻ nhỏ tại Việt Nam không có gì là quá xa lạ với xã hội. Số trẻ mắc phải hội chứng này đang ngày một gia tăng và có nguy cơ trở thành một “căn bệnh thế kỷ” phổ biến trong cộng đồng. Thế nhưng nhận thức của mọi người về hội chứng này vẫn còn chưa sâu sắc, thậm chí hời hợt. Các định kiến xã hội cùng các nhìn nhận không chính xác về tự kỷ đã gây ra rất nhiều khó khăn cho các bậc cha mẹ và chính đứa trẻ trong nỗ lực hòa nhập với cộng đồng.
Tăng động giảm chú ý được xếp vào nhóm hội chứng rối loạn phát triển lan tỏa ở trẻ. Nghĩa là trẻ bị suy giảm một chức năng nào đó, dẫn đến suy giảm các chức năng khác của cơ thể.
Thông thường trẻ đã mắc phải chứng bệnh này rất lâu rồi mới được phát hiện ở độ tuổi đến trường, gây rất nhiều khó khăn cho trẻ, ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển bình thường của trẻ.
Để nuôi dạy một đứa trẻ bình thường, cha mẹ đã tốn không ít công sức, và nếu đứa trẻ đó còn là một đứa trẻ đặc biệt, thì việc này càng khó khăn và nhiều thử thách hơn. Chẳng ai muốn con khi sinh ra gặp phải các vấn đề về sức khỏe hay tâm lý cả, nhưng nếu trường hợp này xảy ra thì sao? Cha mẹ sẽ phải làm gì khi biết con là một đứa trẻ đặc biệt – con là một đứa trẻ tự kỷ?
Tự kỷ là một hội chứng rối lọan phát triển lan tỏa phức tạp của hệ thần kinh, não bộ thường gặp phải ở trẻ dưới 3 tuổi.
ABA phân chia các nhiệm vụ thành nhiều nhiệm vụ nhỏ hơn với rất nhiều các hoạt động, sau đó dạy đứa trẻ và giúp chúng hoàn thành các nhiệm vụ này đến khi ghi nhận được một hành động tốt. Kỹ thuật này nhằm mục đích củng cố hành vi cho trẻ tự kỷ - nghĩa là khuyến khích các hành vi tốt cần phát huy của trẻ, khuyến khích chúng tương tác giao tiếp và loại bỏ dần các hành vi không phù hợp ngăn cản trẻ hòa nhập. Được áp dụng trong việc dạy kỹ năng, dạy tương tác cho trẻ tự kỷ.
bạn tuyệt đối không nên quy chụp trí tuệ của trẻ tự kỷ, hay có thái độ xem thường, miệt thị chúng. Chúng có thể rất thông minh, chẳng hạn như những đứa trẻ bị hội chứng Asperger – một dạng tự kỷ thông thái - chỉ là không biết cách thể hiện mình thôi.
Theo một số nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, người mắc chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) có nguy cơ phát triển sớm chứng bệnh Parkinson gấp hai lần so với người bình thường.
Hiện vẫn chưa có các nghiên cứu hay kết luận chính xác về tác dụng phụ của thuốc trong điều trị chứng Tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ. Tuy nhiên, trước các lợi ích và rủi ro thấy rõ từ việc dùng thuốc, cha mẹ nên cân nhắc quyết định nên hay không nên, hoặc có thể sử dụng kết hợp để có thể đạt được kết quả mong muốn, giảm thiểu được rủi ro sử dụng thuốc.